چرخ دنده خورشیدی یا سیاره ای، یک سیستم است که از چندین چرخ دنده برای انتقال نیرو و حرکت استفاده می کند.
عملکرد ویژه و طراحی خاص چرخ دنده خورشیدی، آن را به یک گزینه کاربردی در صنایع مختلف تبدیل کرده است. این سیستم، در اصل شامل سه جزء اصلی است.
در این مطلب میخواهیم به بررسی چرخ دنده خورشیدی، ساختار و عملکرد آن بپردازیم و به برخی از مزایای این سیستم کاربردی اشاره کنیم. پس حتما تا پایان، با ما همراه باشید.
ساختار و اجزا چرخ دنده خورشیدی
چرخ دنده خورشیدی یا سیاره ای در کل، از سه نوع چرخ دنده و یک حامل تشکیل شده است.
برای فهم بهتر ساختار این چرخ دنده، میتوانید اجزا آن را به چرخش سیاره ها به دور خورشید تشبیه کنید، بطوریکه چرخ دنده خورشیدی در این ساختار، در نقش خورشید است که در مرکز قرار دارد و چرخ دنده های دیگر، مثل سیاره ها، در حال گردش به دور آن هستند.
بطور کلی، اجزا سیستم چرخ دنده خورشیدی شامل موارد زیر می شود:
چرخ دنده مرکزی (خورشیدی)
چرخ دنده خورشیدی یا مرکزی همانطور که اسمش مشخص است، در مرکز سیستم قرار دارد. این چرخ دنده معمولا ساده یا مارپیچ است و دارای دندانه های بیرونی است.
چرخ دنده خورشیدی مرکزی، معمولا به عنوان ورودی نیرو عمل می کند که با چرخش خودش، با چرخ دنده های اطرافش درگیر می شود.
چرخ دنده های سیاره ای
این چرخ دنده ها بطور متقارن و روی یک محور فرضی، به دور چرخ دنده مرکزی در حال چرخش هستند.
ساختار و اندازه این چرخ دنده ها کوچکتر از چرخ دنده مرکزی است اما از نظر ساختار و شکل دندانه ها، دقیقا مثل چرخ دنده خورشیدی مرکزی، ساده یا هلیکال اند و دندانه های بیرونی دارند.
چرخ دنده های سیاره ای از یک طرف، با چرخ دنده خورشیدی درگیر اند و از سویی دیگر، با چرخ دنده رینگی در ارتباط اند.
چرخ دنده رینگی (حلقه ای)
این چرخ دنده، از همه چرخ دنده های این سیستم بزرگ تر است و به دور چرخ دنده خورشیدی و چرخ دنده های سیاره ای قرار دارد و آنها را احاطه می کند.
ساختار این چرخ دنده نیز با دو نوع دیگر متفاوت است و دندانه های آن به سمت داخل قرار دارند.
این چرخ دنده با چرخ دنده های سیاره ای درگیر می شود و نقش خیلی مهمی در تثبیت نیرو و انتقال آن برعهده دارد.
نگهدارنده (صفحه کریر)
نگهدارنده یا همان صفحه کریر، بخش دیگری در چرخ دنده خورشیدی است و وظیفه آن این است که چرخ دنده های سیاره را نگه دارد تا در یک مسیر دایره ای و بدون جدا شدن از هم، به دور چرخ دنده مرکزی بچرخند.
بعلاوه، صفحه کریر به عنوان یک پل ارتباطی بین چرخ دنده سیاره ای و شافت خروجی نیز عمل می کند و نیروی حرکتی چرخ دنده های سیاره ای را به شافت خروجی منتقل می کند.
عملکرد سیستم چرخ دنده خورشیدی
نحوه عملکرد چرخ دنده خورشیدی خیلی ساده است. برای شروع عملکرد این سیستم، به یک نیروی مکانیکی برای حرکت اجزا نیاز داریم که این نیرو از طریق منبع، تعمین می شود.
این نیروی حرکتی از طریق یک شافت ورودی به مرکزی ترین چرخ دنده این سیستم یعنی چرخ دنده خورشیدی منتقل می شود.
چرخ دنده خورشیدی، با دریافت نیرو، شروع به چرخیدن می کند. در حین چرخش این چرخ دنده، دندانه های آن به تدریج با چرخ دنده های سیاره ای برخورد می کند و این نیرو را به آنها نیز منتقل می کند. در اثر این برخورد، چرخ دنده های سیاره ای شروع به چرخیدن می کنند.
در ادامه، این نیروی حرکتی از طریق چرخ دنده های سیاره ای، به چرخ دنده رینگی منتقل می شود. سرعت چرخش چرخ دنده رینگی معمولا خیلی آهسته تر از چرخ دنده خورشیدی است.
